by THet roesten van het onderbuikgevoel is lang gezien als onvolmaakt en onbetrouwbaar, een vorm van “woo-woo” pseudowetenschap zonder logische manier om het idee van een zesde zintuig te verklaren, en de scheidslijn tussen intuïtie en oordeel voelt op zijn best wazig.
Maar in de afgelopen jaren heeft onderzoek de zeer reële effectiviteit van onderbuikgevoel bewezen. Studies tonen aan dat de combinatie van onderbuikgevoel en analytisch denken leidt tot snellere en nauwkeurigere beslissingen. En de maag wordt door wetenschappers niet alleen vanwege anekdotisch bewijs het ‘tweede brein’ genoemd. Ongeveer 100 miljoen neuronen bekleden het spijsverteringskanaal, wat meer is dan het neurale netwerk dat zelfs het ruggenmerg omringt.
Hoewel dit zeker goed nieuws is voor degenen die geloven in de kracht van intuïtie – succesvolle CEO’s en andere topmanagers beweren het te gebruiken bij crisisbeheersing, en grote organisaties investeren miljoenen om professionals te helpen hun intuïtieve vaardigheden aan te scherpen – heeft de groeiende acceptatie van het gebruik van je intuïtie als gids (en daaruit voortvloeiende toepassingen in de echte wereld) mogelijk een ongewenst neveneffect: hoe meer we in staat zijn om naar ons gevoel te luisteren en ons gevoel te vertrouwen, hoe meer we geneigd zijn dit te doen om veroordelende klootzakken te worden. Maar waar eindigt een onderbuikgevoel en begint een snel oordeel?
soortgelijke berichten
Begrijp het verschil tussen intuïtie en oordeel
“Vertrouwen op je gevoel is vaak meer een gevoel dan een denkproces”, zegt gediplomeerd psycholoog Jessica Rabon, PhD. “Misschien voelen we ons niet op ons gemak als we nerveus zijn of dat er iets niet klopt. Oordelen daarentegen gaat over het vormen van een mening of het komen tot een conclusie over de andere persoon of situatie, niet over hoe deze zich uitdrukt Jij gevoel.”
Dus terwijl intuïtie ertoe kan leiden dat iemand zegt: “Ik heb een slecht gevoel over deze persoon”, kan oordeel ertoe leiden dat iemand zegt: “Deze persoon is onbeleefd.”
Adia Gooden, PhD, gediplomeerd klinisch psycholoog, voegt eraan toe dat oordeel vaak een extra laag is die mensen, vooral vrouwen, baseren op hun intuïtie. “Afstemming op innerlijke wijsheid en intuïtie wordt vaak gezien als vrouwelijker en gezien als emotioneel en irrationeel”, zegt dr. Goedendag. “We denigreren mensen vaak omdat ze alleen van hun intuïtie afwijken, dus ik denk dat deze mensen hebben geleerd dat te rechtvaardigen. Dus toen we op een slechte date gingen, was ons onderbuikgevoel dat het niet goed voelde, maar toen hebben we het beoordeeld. “Ze waren vijf minuten te laat en het restaurant dat ze kozen was zo eenvoudig en de manier waarop ze gekleed waren…”
Dit gebeurt vaak natuurlijk en onbewust. Je doet het waarschijnlijk met je beste vriend als ze blijven daten met iemand waarvan je denkt dat die niet goed voor je is. Je doet het met je collega wanneer ze een vergadering forceren die een e-mail zou kunnen zijn. Je doet het met de persoon voor je in de rij bij de coffeeshop die de barista een te ingewikkelde latte-bestelling geeft, en de vreemdeling in de trein die iets draagt dat je totaal ongepast vindt voor het weer.
Maar net zoals zijn meer emotionele neef, intuïtie, universeel – en onterecht – een slechte naam krijgt, zo ook veroordelend gedrag. “Oordelen geven ons echt uitgebreide informatie over onze waardesystemen en wat belangrijk voor ons is”, zegt Mary Beth Somich, gediplomeerd therapeut. “We leven in een complexe wereld waar we elke dag honderden oordelen moeten vellen. Ze zijn nodig en niet per se slecht.’ Rabon is het daarmee eens: “Oordeel kan ons helpen door het leven te navigeren, te bepalen welke vrienden we hebben, welke relaties we aangaan of voor welke banen we willen solliciteren.”
Het hangt ervan af wat we met dat oordeel doen – en hoe het volgens Somich “wordt gepresenteerd, uitgesproken of afgedwongen” – dat kan problematisch worden. “Overmatig oordelen kan ons ervan weerhouden dingen te ervaren die ons leven kunnen verrijken”, zegt ze. “Het kan bijdragen aan discriminatie of haat en angst en bezorgdheid vergroten of aanwakkeren die een negatieve invloed hebben op de geestelijke gezondheid en het geluk van anderen en onszelf.”
Het laatste punt is belangrijk, zegt dr. Rabon. “Als we overdreven veroordelend zijn over anderen, als we overdreven kritisch zijn, doen we onszelf pijn”, zegt ze. “Onze hersenen zijn beter afgestemd op het vinden van het negatieve in anderen, wat ertoe leidt dat we meer negatief in onszelf vinden.” Ze heeft opgemerkt dat dit leidt tot meer stress, angst en depressie.
Wat te doen als uw oordelen meer kwaad dan goed doen?
1. Besteed aandacht aan wat uw veroordelende gedrag triggert.
“De eerste stap om minder veroordelend te zijn, is door uw vertrouwen in uw oordelen te vergroten”, zegt dr. Rabon. Ze raadt aan om actief te herkennen wanneer je een veroordelende gedachte hebt en vervolgens de balans op te maken van wat er op dat moment is gebeurd. “Wat was de eigenlijke stimulus die de veroordelende gedachte opriep? Welke emoties voelde je voor, tijdens en na?”
Door deze momenten vast te leggen en patronen te herkennen, merk je misschien dat je beoordelingsvermogen wordt aangescherpt in bepaalde situaties of in de omgang met bepaalde mensen in je leven. Of het kan zijn dat je getriggerd wordt als je je op een bepaalde manier voelt – misschien heb je meer bevooroordeelde gedachten als je oververmoeid en prikkelbaar bent.
2. Laat zelfveroordeling los
Mensen beoordelen zichzelf vaak meer dan anderen, vandaar dat Dr. Gooden moedigt zijn cliënten aan om het vooringenomen gedrag tot op de bodem uit te zoeken. “Stel dat je naar een feest gaat en beoordeelt hoe iemand gekleed was”, zegt ze. “Vraag jezelf af waarom dat je van streek maakte. Voelde je je onzeker over je kleding? Heb je jezelf beoordeeld op hoe je lichaam eruitziet?”
Ze suggereert ook dat mensen zichzelf erop betrappen dat ze openlijk zelfkritisch denken. “Een manier om dit te oefenen is met zelfcompassie”, zegt ze. “Als mensen meer compassie hebben voor zichzelf, kunnen ze ook meer compassie hebben voor andere mensen.”
3. Optimaliseer je woordenschat
Gebruik woorden zoals vaak Goed, slecht, altijdof nooit? Als dit algemene beschrijvingen zijn (“Je bent onbetrouwbaar omdat je altijd te laat bent”), zegt Somich dat je misschien te veel denkt in termen van “alles-of-niets zwart-witdenken”. “Dit is een veel voorkomende reden voor overmatig oordeel”, zegt ze. “Observeer hoe je deze taal gebruikt en overweeg of er uitzonderingen zijn op dit verhaal.”
Een oplossing die ze aanbeveelt, is om ook het woord toe te voegen En tot zwart-wit gedachten. “Probeer te zeggen: ‘Mijn buurman kan heel vervelend zijn, En Ik waardeer het als hij verse groenten uit zijn tuin deelt.’”
4. Wees nieuwsgierig in plaats van kritisch
Het is een subtiele mentale verschuiving, maar nieuwsgierigheid biedt een positiever kader dan kritiek. “Wees nieuwsgierig naar waarom iemand zich op een bepaalde manier gedraagt en probeer alternatieve verklaringen voor het gedrag te vinden in plaats van conclusies te trekken”, zegt Dr. Rabon.
Als je bijvoorbeeld een moeder naar haar telefoon ziet staren terwijl ze haar kind duwt op de schommel in de speeltuin, zou je in eerste instantie kunnen denken dat ze een “slechte” moeder is, maar probeer de beleefdheid van nieuwsgierigheid te versterken en de redenen daarvoor te heroverwegen. Misschien moet ze haar werk inhalen nadat ze een aantal dagen weg is geweest met een ziek kind, of misschien stuurt ze dringend een sms naar haar partner.
5. Oefen acceptatie
Het accepteren van andere mensen of scenario’s kan een uitdaging zijn, maar Dr. Rabon zegt dat dit de sleutel is tot het loslaten van giftige oordelen. “We hebben geen controle over het gedrag van anderen, alleen hoe we op hen reageren”, zegt ze. “Als we ons realiseren dat we maar een beperkte hoeveelheid controle hebben, vinden we het gemakkelijker om mensen en situaties te accepteren zoals ze zijn, omdat we onze focus van buiten naar binnen verleggen.”
Een belangrijke manier om acceptatie te bereiken is door blootstelling aan andere culturen en ervaringen, in plaats van “gedrag af te dwingen op basis van voorbestemde overtuigingen”, zegt Somich. “Vraag jezelf af: ‘Is dit oordeel juist of nuttig?'” Hoe meer je kunt accepteren, hoe duidelijker het antwoord zal zijn.
6. Blijf in contact met je buik
Oordelen kunnen zeker worden gemaakt zonder op intuïtie te vertrouwen, maar Somich zegt: “Het risico van veroordelend zijn – als een persoonlijkheidskenmerk in plaats van oordelen – is dat je de verbinding met intuïtie verliest.” Probeer bij het nemen van beslissingen tegelijkertijd met je gevoel en je oordelen te gaan.
dr Gooden “luistert” graag naar deze innerlijke gedachten om beter te kunnen bepalen of het vonnis op schema ligt. “Onze buik klinkt meestal kalm en kalm”, zegt ze. “We weten vaak of een interview goed is gegaan of dat we een tweede date willen, en als we het ons afvragen, kunnen we het meestal in ons binnenste horen. We kunnen horen of het luid en bang is of dat het kalm en stil is. Laat je informeren.”
